He kaimaup¨± kei te whakatut¨±, Wainuiomata, 6 o Hanuere 2007
T¨¡riana Matua Eric Tibbott
Te Tohu Whet¨± M¨¡ia a Aotearoa
K¨¡tipa Allister Rose
Te Tohu Whet¨± M¨¡ia a Aotearoa
T¨¡riana Matua Eric Tibbott me K¨¡tipa Allister Rose
I te ahiahi p¨ o te H¨¡tarei 6 o H¨¡nuere, i hau te rongo ki ng¨¡ pirihimana, i p¨±hia t¨¥tahi tangata i t¨¥tahi w¨¡hi i runga i te ara ahi tata atu ki te Rori o Summit i ng¨¡ puke i waenganui i Wainuiomata me Te Awakairangi. I t¨±pono ¨¥tahi kaieke pahikara e wh¨¡ ki t¨¥tahi kaimaup¨± k¨¡tahi an¨ i k¨huru i t¨¥tahi t¨¡ne harakore, a Karl Kuchenbecker. I te ngana te kaimaup¨± ki te wehe wawe m¨¡ runga te mokopaika o te p¨¡rurenga. N¨ Jeremy Simpson r¨¡ua ko Karl Holmes ka hipa i te kaimaup¨± i runga i te ara, i kitea a Karl e r¨¡ua e t¨©raha ana i te whenua, me te p¨± i mau i te kaimaup¨±. Parahutihuti ana te haere m¨¡ runga pahikara i te kaimaup¨± e puhi ana, ¨¡, ka p¨±hia te tuke o Jeremy Simpson, me t¨ Karl Homes ringa mau¨©, taha an¨ hoki. I oma ki te whai haumarutanga me te ngana ki te whakam¨hio atu ki ng¨¡ kaiurupare matua ki t¨ r¨¡tou m¨rearea. N¨ r¨¡ua e wehe atu ana, i t¨±pono ¨¥tahi kaieke pahikara an¨ a Nicholas Rea me tana tam¨¡hine a Kate ki te w¨¡hi t¨±kino. N¨¡ te tangata hara t¨ Nicholas kanohi i meke me te ¨¡ i a ia ki te whakak¨¡ i te motopaika w¨©ra wh¨¡. Me te aha, i p¨±hia e te kaimaup¨± he mat¨¡ an¨, ¨¡, ka ripi te mat¨¡ p¨± hoata ka p¨¡ngia ai te kak¨© me te ringa o Kate. I tahuti te wh¨¡nau Rea ka whakam¨hio tonu ai i ng¨¡ pirihimana.
I te 17:30 i urupare a T¨¡riana Matua Tibbott r¨¡ua ko K¨¡tipa Rose i te karanga ka haere ai ki te w¨¡hi ngahere e t¨±hono ai te Rori o Summit ki te ara ahi.
N¨ ng¨¡ pirihimana e taraiwa ana ki te Rori o Summit, i rongo k¨rero an¨ m¨ t¨¥tahi t¨¡ne p¨¡kira e maup¨± ana i ng¨¡ puke i Wainuiomata, he tohu an¨ i m¨hio ai r¨¡ua ko te tangata r¨¡, he tangata hara i te hiahiatia m¨ t¨¥tahi whakahara o mua m¨ te k¨huru i t¨¥tahi tangata harakore a Paul Anderson i t¨¥tahi whare whakangahau i te tau 1992. Kua takahia e ia ng¨¡ here o tana tukuhere, ¨¡, kua puta ng¨¡ w¨¡rati hopu m¨na.
Kia tae atu r¨¡tou ki te tihi o te Rori o Summit, k¨¡ore t¨¥tahi tangata i reira. I muri tata iho, i tuku k¨rero ¨¡-irirangi ki ng¨¡ pirihimana, ko te kaititiro, t¨na tikanga i reira ia, i te huna ki w¨¡hi k¨¥ i t¨¥tahi w¨¡hi i te ara, t¨¥ hiahia ki te puta atu ki te h¨©koi ki ng¨¡ pirihimana i taua w¨¡. He kore n¨ t¨ r¨¡ua waka e taea te haere i te ara, i whakatau te tokorua ki te h¨©koi i te ara ki te kimi i ng¨¡ kaititiro.
Me kore noa e t¨±pono r¨¡ua ki te kaihara, i whakatau ng¨¡ pirihimana ki te mau p¨± ¡®Bushmaster¡¯ ka kawea i roto i te waka, he nui atu n¨ te wh¨¡nui o te p¨± i t¨¥n¨¡ o te p¨©tara ¡®Glock¡¯ ka kawea e r¨¡ua. I whakatuwhera a K¨¡tipa Rose i te tou o te waka ka huakina ai te pouaka pupuri p¨±.
N¨ ng¨¡ pirihimana e whakarite ana i ¨¡ r¨¡ua utauta, ka heke mai te kaimaup¨± i te huarahi m¨¡ runga t¨ Nick Rea pahikara e mau ana i t¨¥tahi p¨± hoata. I t¨na kitenga atu i te waka pirihimana ka huna i muri i t¨¥tahi pou raima i te taituar¨¡ i t¨¥tahi k¨¥ti e tata ana.
I taua w¨¡, kei a K¨¡tipa Rose anake he tirohanga ki te kaimaup¨±, i t¨na kitenga atu i te tangata hara ka t¨©kina tana p¨©tara i tana t¨¡tua ka whakakeko, ¨¡, ka h¨¡mama ¡°K¨¡ti, he pirihimana maup¨±¡±. Hei urupare atu, ka whakamau te kaimaup¨± i tana p¨± k¨¡tahi ka whakakeko ki a K¨¡tipa Rose.
Ahakoa i te wh¨¥kite noa iho a T¨¡riana Matua Tibbott i te mura o te ahi, i m¨hio ia he tangata hara m¨rearea, m¨¡ngia an¨ hoki t¨¥r¨¡. I m¨hio ia he iti noa haumarutanga m¨ r¨¡ua i te waka pirihimana n¨ te p¨± a te kaimaup¨±, he nui te m¨rearea. I whakatau a T¨¡riana Matua Tibbott ko t¨ r¨¡ua k¨whiringa anake ko te wehe atu ki t¨¥tahi w¨¡hi haumaru ake, ¨¡, ka nanao i te pokohiwi o K¨¡tipa Rose me te tohu atu ki a ia, me oma r¨¡ua. Ka wehe atu i te waka pirihimana, ka oma atu ki te puke ki te whai w¨¡hi i waho atu i te tirohanga o te kaimaup¨±. Ka kore e wh¨¡ia r¨¡ua e te tangata hara, i whakam¨hio atu a K¨¡tipa Matua Tibbott i ng¨¡ taipitopito ki te Whare Whakawhitiwhiti K¨rero o Ng¨¡ Pirihimana.
i t¨¥nei w¨¡, i m¨hio ng¨¡ pirihimana e rua, i mahue t¨¡ r¨¡ua kati i te tou o te waka pirihimana, i te t¨±tangatanga ng¨¡ p¨±. Ka taea e te tangata hara ng¨¡ p¨± katoa, ¨¡, ahakoa k¨¡ore he mat¨¡ i roto, kei a ia pea ¨na ake, ka taea r¨¡nei ¨¥tahi atu te kimi. N¨¡ te mea kei a ia ¨¥r¨¡ p¨± he whakatuma ia ki te oranga o ng¨¡ kaititiro e huna tonu ana i te heuheu me ng¨¡ kainoho o Wainuiomata me Te Awakairangi. I whakam¨hio hoki ng¨¡ kaimahi o te Whare Whakawhitiwhiti K¨rero o Ng¨¡ Pirihimana i a T¨¡riana Matua Tibbott r¨¡ua ko K¨¡tipa Rose, k¨¡ore i te w¨¡tea te Tira ?tete Kaihara H¨¡pai R¨¡kau, ¨¡, ka mate kia riro m¨¡ r¨¡ua k¨¥ e tutuki. N¨¡ kon¨¡ ka whakatau me hoki ki t¨ r¨¡ua waka whakahorohoro ai i te kaimaup¨±.
E mau ana i ¨¡ r¨¡ua p¨©tara anake, i hoki atu ng¨¡ pirihimana e rua ki t¨ r¨¡ua waka me te ngana kia kore ai e kitea. Kia tae atu r¨¡ua ka kite r¨¡ua i te kaimaup¨± e paraketu ana i te tou o te waka, kei a ia hoki ng¨¡ p¨± pirihimana e rua. I whakatau a T¨¡riana Matua Tibbott kia puta atu i t¨na w¨¡hi huna e kite ai ia i te waka me te tangata hara. N¨na ka p¨¥r¨¡, ka h¨¡mama ia ¡°he pirihimana maup¨±! Waiho ¨ p¨±.¡± Ka tahuri te kaimaup¨± me te whakakeko i t¨na p¨± ki a T¨¡riana Matua Tibbott. He m¨hio n¨ ¨¡riana Matua Tibbott he m¨rearea m¨na, ka puhi ia. I hapa ng¨¡ mat¨¡. I t¨± tonu te tangata hara me tana whakakeko tonu i tana p¨± ki a T¨¡riana Matua Tibbott i tere p¨±hia ng¨¡ mat¨¡ e rua an¨ i p¨¡ ki te waewae o te kaimaup¨± ka taka ai ia ki te whenua.
¡as police officers we were duty bound to act in the defence and protection of the public. It is part of the oath we took, it is what we do and it is our job. I decided that I was going to use concealment to make my way back to the patrol vehicle because I wanted to protect the public against an armed and dangerous individual who had already shot somebody and had threatened to shoot me and my partner.
My intention to go forward was to challenge ¡ to prevent him from continuing his actions, to cause him to surrender and to detain and arrest him.
T¨¡riana Matua Tibbott
Te m¨¡taitanga a IPCA i te puhanga, P¨¥puere 2008
I taua w¨¡, i aro a K¨¡tipa Rose ki a ia ahakoa k¨¡ore i taea e ia te kaimaup¨± te kite i te w¨¡ i te rere ng¨¡ mat¨¡, k¨¡ore ia i m¨hio m¨¥n¨¡ i p¨¡ngia e ng¨¡ mat¨¡ o T¨¡riana Matua Tibbott. Ko t¨¥tahi i p¨¡ngia te kaimaup¨±, ¨¡, i motukina he ia-tuku me te nui o ng¨¡ toto i puta i te taot¨±tanga. Ka tupea te kaimaup¨±, ¨¡, n¨¡ K¨¡tipa Rose, he manapou tata te whakaora ohotata i mahi. I muri iho, i t¨±tohutia, i ora ia i t¨¡ K¨¡tipa Rose i mahi ai.
I te w¨¡ ka whakaraua te tangata hara, kei a ia ng¨¡ p¨± pirihimana e rua, he p¨± moata, he m¨¡ripi tukipoto me t¨¥tahi p¨©auau matarau.
I whakatinana a T¨¡riana Matua Tibbott r¨¡ua ko K¨¡tipa Rose i te m¨¡ia, ahakoa te m¨rearea o te t¨± ki te tangata hara, e maup¨± ana kua whakaherea k¨¥tia m¨ te k¨huru, ¨¡, i whakapaea n¨¡na t¨¥tahi i k¨huru i taua r¨¡. N¨¡ ¨¡ r¨¡ua mahi t¨¥tahi atu m¨rearea an¨ i ¨¡rai m¨ ng¨¡ kaititiro i te huna e tata atu ana, me ng¨¡ kainoho o Wainuiomata me Te Awakairangi. N¨¡ ng¨¡ p¨±kenga whakaora ohotata a K¨¡tipa Rose i ora ai te tangata hara.
Kei te whakaaro nuitia te wh¨¡nau o Karl Kuchenbecker i te aitu¨¡ nei me te mamae mauroa i p¨¡ ki a Jeremy Simpson, r¨¡tou ko Karl Holmes, ko Nicholas me Kate Rea.